Przy obecnej ul. Kościelnej w Kozach – po lewej stronie drogi wiodącej z głównej szosy z Bielska do Krakowa w kierunku kościoła – stał budynek mieszkalno-gospodarczy, dawniej dom nr 37, będący własnością prywatną. Budynek został wybudowany ok. 1855 r. Należał do gospodarza, którego pola uprawne ciągnęły się do potoku graniczącego z Małymi Kozami [1]

Budynek był bielony wapnem zarówno w części mieszkalnej jak i gospodarczej. Wnętrze domu składało się pierwotnie z izby i kuchni (od strony południowej) oraz komórki i obory (od strony północnej). W sieni – dzielącej symetrycznie budynek na dwie części – były schody prowadzące na strych (potocznie mówiono na góre). W 1952 r. dokonano wymiany konstrukcji dwuspadowego dachu, położono dachówkę, co doprowadziło do utraty pierwotnego kształtu budynku. W połowie lat 80. XX wieku stan zachowania domu oceniano na ogólnie dobry, mimo zaatakowania elementów drewnianych przez owady. Postulowano również wówczas wpisanie domu do rejestru zabytków. Dom został jednak zburzony w latach 90.

Fotografie Piotra Kokotkiewicza, 1984 rok.

Nieistniejący dom w Kozach nr 37, obecna ul. Kościelna
Dom stał na podmurówce z cegły i kamienia łamanego
Do dom od południa przylegał ogródek
Dom od strony zachodniej
Od strony zachodniej domu było wybrukowane podwórze
Okno 4-polowe
Okno 6-polowe
Jednoskrzydłowe drzwi do domu (od strony wschodniej), nad nimi świetlik
Zdjęcie domu z archiwum rodziny Kucków,
data wykonania nieznana (źródło: poznajkozy.pl)
Zdjęcie współczesne miejsca, gdzie stał dom nr 37. Foto M. Frączek, czerwiec 2023 r.

[1] Władysław Skoczylas, Podbeskidzka wieś Kozy. Okres od zarania wsi Kozy do 1939 roku, Kozy 2009, s. 103

Dodaj komentarz