„Upadek” w Pisarzowicach

Z kapliczką wiążą się ciekawe przekazy, które mówią, że została ona ufundowana za dokonane zabójstwo. Prof. Wacław Urban analizując spory między Jordanami a boczną linią Gierałtowskich po śmierci w 1618 r. Pawła Gierałtowskiego przedstawił w swoich pracach historię wojny domowej między wspomnianymi rodami. Kozy, Pisarzowice, Wilamowice, Gierałtowice były najeżdżane i łupione. Ginęli również w czasie zajazdów ich mieszkańcy. W jednym z takich zajazdów zginął zastrzelony Andrzej Jordan (ojciec Jana i Adama). Winę za to ponosił Piotr Gierałtowski [1]

O zabójstwie szlachcica pisze również ks. Juliusz Olejak w swojej książce Dzieje parafii Pisarzowice [2] Jedno z podań mówi, że w miejscu kapliczki jeden szlachcic miał zabić innego szlachcica z Kóz. Ksiądz Olejak powołuje się na dziennik dokumentów rodziny Russockich, gdzie pod datą 1624 można przeczytać: Protest (synów) Adama i Jana Jordanów przeciwko szlachetnie urodzonemu Piotrowi Gierałtowskiemu o zabicie ich ojca szlachetnie urodzonego Andrzeja Jordana. Piotr Gierałtowski był dziedzicem w Kozach w latach 1614-1635. W tym samym źródle jest drugi zapis, mówiący o tym, że Piotr Gierałtowski w 1624 r. odsiadywał karę wieży w baszcie zamku królewskiego, za dokonane zabójstwo. Jakie wnioski z owych zapisków wysnuł ks. Olejak – albo sam zabójca polecił ufundować tę kaplicę jako ekspiację, albo synowie zabitego wystawili ją dla upamiętnienia miejsca śmierci ich ojca. Celowo też w środku umieszczono figurę Chrystusa upadającego za ludzkie grzechy, a nie pospolitego świętego [3].

---

[1] Wacław Urban, Wojna domowa w Oświęcimskiem w 1619 r., „Almanach Kęcki„, nr 2, s. 83-88.

[2] Juliusz Olejak, Dzieje parafii Pisarzowice. Od zarania do 1945 roku, Pisarzowice 2019, s. 76;

[3] o przekazach dotyczących zabójstwa piszą również Z dziejów parafii świętych Szymona i Judy w Kozach, Kraków 1998, s. 138; Władysław Skoczylas, Podbeskidzka wieś Kozy. Okres od zarania wsi Kozy do 1939 roku, Kozy 2009, s. 76.